Waarom geloof ik niet in een God? Waarom heb ik geen religie? Hoe kan het dat ik als persoon in een wereld van 4200 (!) religiën niet geloof in een almachtige schepper? Hoe kunnen 5 miljard van de 7 miljard inwoners nou geloven in een god en ik niet?
Ik heb hier vele jaren over nagedacht en tot diep in de nacht met (religieuze en niet religieuze) mensen over gefilosofeerd. Al mijn gedachten en bevindingen heb ik samengevat in een fraai stukje lekker leesbare tekst. Zet jezelf een kopje koffie en neem je tijd. Dit zijn weloverwogen en uitgesproken bevindingen van een normale gezonde Hollandse man die niet gelooft…
Waarom geloof ik niet?
Ik, een 30-jarige keurige Nederlandse vent, ben niet opgevoed met een religie, niemand uit mijn omgeving deed iets met religie. Ik heb een geweldige jeugd gehad, mede dankzij mijn ouders, leraren, vrienden en uiteraard doordat Nederland een mooi land is op op te groeien. Geen strafblad, wel een HBO-diploma, geen uitkering, wel een succesvolle onderneming, geen losbandige affaires, wel een schat van een vrouw aan mijn zijde. Kortweg gezegd, ik heb keurige normen en waarden geleerd zonder dat ik verplicht werd door de vorige generaties om iets te moeten geloven.
“We waren vrije kinderen, lief en onschuldig, zonder opgelegde regels van eeuwenoude boeken.”
Er werd in mijn omgeving ook niet per se gesproken over Boeddha, de bijbel, Zeus, de Koran, Allah, vragen om vergiffenis na een stoute daad, bidden op een Perzisch tapijtje, de hel en Jezus Christus, behalve tijdens de lessen op school die ons informeren van allerlei soorten religiën. Het was in mijn geval een les in geschiedenis en cultuur in plaats dat er gesproken werd dat we iets moesten opvolgen.
De lessen waren net zo normaal als de les ‘Leer de provinciën van Nederland’ bij Aardrijkskunde en de les ‘het menselijk lichaam’ bij Biologie. We waren vrije kinderen, lief en onschuldig, zonder opgelegde regels van eeuwenoude boeken.
Persoonlijke renaissance
Pas toen ik het internet ontdekte rond het jaar 2000 zag ik hoe omvangrijk en invloedrijk religiën waren in diverse culturen. Ik verdiepte mij meerdere jaren lang in alle religiën, van huidig toegepaste overtuigingen tot eeuwenoude lang vergeten verhalen van lang vergeten volkeren. Ik las elke Wikipedia-pagina, regelde een bijbel, bekeek talloze documentaires en ging serieus in gesprek met bijvoorbeeld de Jehova getuigen.
Terwijl de meeste mensen de deur dichtsloegen, zette ik koffie voor deze vriendelijke, doch streng religieuze, gelovigen. Mijn vragen waren scherper dan zij ooit op hadden kunnen voorbereiden, wat ervoor zorgde dat zelfs Jehova’s begonnen na te denken over wat ze nou exact geloofden.
Ik werd zo fanatiek in het onderzoeken van religiën en de wereldgeschiedenis, inclusief psychologie, culturele verschillen en astronomie, dat het geheel voelde als een persoonlijke renaissance! Ik was aangesloten op het internet, de kennisbank, de wereldcomputer, de Encyclopaedia Galactica. Al mijn bevindingen hebben mij tot dit punt gebracht om dit uit te schrijven op dit platform.
Afijn, ik heb mijn research gedaan. Dat wilde ik met deze alinea zeggen. Waarom geloof ik dan nog steeds niet?
Een ander tijdperk
De jaren 90, die goede oude tijd. Het tijdperk van de Super Nintendo, gabbertjes, flippo’s, boybands, je eerste mobiele telefoon en topfilms zoals Forrest Gump en Jurassic Park. Toen je nog ‘ruzie’ maakte met je kameraadjes of Jean Claude van Damme het zou kunnen winnen van Arnold Schwarzenegger. Het lijkt in ieder geval allemaal al héél lang geleden. Die eerder genoemde items, films en acteurs zijn dan ook allemaal zeer gedateerd.
Hoe achterhaald is de mode van de jaren 90 wel niet, hoe achterhaald is de techniek wel niet, hoe achterhaald is de cultuur wel niet en hoe achterhaald waren de overtuigingen van dat decennium wel niet in vergelijking met nu. Dat is nog maar 20-25 jaar geleden. Ga nu eens terug naar Nederland 1952. Vrouwen mochten toen nog niet stemmen en gekleurde mensen en homoseksuelen waren zéér ongewenst. Televisies waren toen het gesprek van de dag maand als iemand er één had gekocht.
Ga nog eens 10 jaar terug in de tijd en je hebt de krankzinnige Tweede Wereldoorlog, waar maar liefst 70 miljoen mensen zijn gestorven op de meest vreselijke manier mogelijk. 70 miljoen. Ik herhaal, 70.000.000. Dat zijn dus niet alleen de 6 miljoen joden waar je les over krijgt op de basisschool, maar héél véél mensen uit allerlei landen en culturen die elkaar massaal hebben uitgemoord. Dat is toch totaal ondenkbaar tegenwoordig? Als je ziet wat een ‘kleine’ terroristische aanslag in Europa al teweeg brengt qua aandacht en walging, dan is het toch ondenkbaar wat er zou gebeuren met 1 miljoen doden. Laat staan 70 miljoen.
Mijn punt is dat de culturele verschillen en de ontwikkelingen wereldwijd in de afgelopen 100 jaar astronomisch zijn. Maar wat dit te maken heeft met het feit dat ik niet geloof?
Als we terug in de tijdmachine stappen naar het tijdperk dat de bijbel werd geschreven, in die tijd dat Jezus Christus, Abraham en Mozes leefden, dan is het moeilijk te ontkennen dat het niet bepaald de ontwikkelde wereld was die we nu kennen. Je moet goed begrijpen dat mensen uit dat tijdperk geloofden dat de aarde het centrum van het universum was, dat je niet je handen hoefde te wassen voor een operatie en slavernij was een doodnormale zaak. Evolutie? Daar hadden ze nog nooit van gehoord. De Aarde was trouwens zo plat als een dubbeltje. En als je anders dacht werd je gepakt voor ketterij! Kijk, het was een tijdperk waar ze werkten met de galg, nog nooit gehoord hadden van bacteriën en waar ze profeten met een kruis op hun nek naar hun verdoemenis lieten lopen.
“Daar hadden ze nog nooit van gehoord. De Aarde was trouwens zo plat als een dubbeltje.”
Het waren primitieve tijden. Barbaarse tijden. Het was een wereld zonder internet, met veel ongeschoolde analfabeten, met veel diverse volkeren die weinig tot niets wisten van de planeet waar ze op leefden. Ze kenden hun omgeving en groeiden op met hun cultuur en religie. Het waren tijden waar er weinig tot geen antwoorden waren op de gebeurtenissen in hun tijd.
Mijn punt is; hoe kun je nou compleet jezelf onderwerpen aan een eeuwenoud boekwerk dat geschreven werd uit een achtergesteld en barbaars tijdperk? Ze wisten nagenoeg niets, maar wij anno 2015/2016 met al onze antwoorden uit de wetenschap, astronomie, psychologie, meteorologie en biologie weten zoveel beter. Als er nu een donderstorm over je huis raast, dan denk je toch niet echt dat Thor boos op je is? Of als een boer een slechte oogst heeft gehad dat hij zijn eigen kind moet opofferen aan de goden? Nee, dat doen we niet meer. Maar toch blijven tegenwoordig 5 miljard mensen geloven in een god. Ondanks dat ik tegenwoordig niet per se het nut nog begrijp van het geloof, wil ik wel even erkennen dat religie in die barbaarse tijd merendeels heeft gezorgd voor een betere samenleving. Het leerde grote groepen mensen de juiste normen en waarden, die in die tijd ver te zoeken waren.
Van religie tot mythologie
Ik geloof niet in één specifieke almachtige schepper. Hoe kan je ook geloven in één goddelijk wezen als je kunt kiezen uit 4200 religiën? Dat lees je goed, er hebben 4200 religiën in totaal bestaan. De vijf meest prominente religiën die nu uitgeoefend worden zijn het christendom (2.1 miljard volgers), islam (1.3 miljard), Hindoeïsme (900 miljoen), boeddhisme (415 miljoen) en Taoïsme (225 miljoen). Door de eeuwen heen zijn er duizenden variaties ontstaan, die net zo makkelijk weer verdwenen als dat ze ontstaan zijn.
Hoe kan iedereen nou denken dat ze gelijk hebben? Dat hun god de enige echte god is? Is het omdat je opgegroeid bent in een specifieke regio dat je gelooft in jouw specifieke god? Wat als jij geboren was in Noorwegen in de 13e eeuw? Dan was Odin jouw mannetje (en Thor jouw donder en bliksem). Iemand moet het dus goed hebben, maar het lijkt er eerder op dat iedereen het dan maar fout heeft. Er is namelijk geen gulden middenweg. Het is absoluut WAAR of absoluut NIET WAAR. Jouw god bestaat absoluut wel of absoluut niet.
Wat als de Grieken het bij het juiste eind hadden en Zeus was onze ware god? Die religie hebben we omgedoopt tot een mythologie; oftewel een sprookje van een volk dat het dus klaarblijkelijk helemaal mis had. Wat een lachertje zou het zijn als over 1000 jaar het Christendom en de Islam gedoopt zijn tot louter mythologie.
“Jouw god bestaat absoluut wel of absoluut niet.”
Het gebrek aan bewijs voor elke religie helpt dan ook beslist niet. Gelovigen houden zich krampachtig vast aan hun boek waarin allerlei dubieuze antwoorden staan die je niet verder helpen. ‘God works in mysterious ways’ zeggen ze dan. Dat is niet bepaald een bevredigend antwoord als een jonge onschuldige knul drie jaar lang heeft moet vechten tegen leukemie, het vervolgens verslaat en alsnog tragisch ten einde komt omdat zijn lichaam op is. Daar zit geen rechtvaardigheid of logica in. Er kwam in ieder geval geen alles-liefhebbende god aan bod wanneer het eindelijk nodig was. Dit persoonlijke verhaal bevestigde alleen maar mijn vermoeden dat een god niet werkt zoals ze beweren in diverse religiën.
Wat geloof ik dan wel?
‘Wat geloof ik dan wel’, vragen de gelovigen als ik hen de zoveelste kritische vraag afvuur waar ze moeilijk op kunnen antwoorden. Geloven doet er niet toe. Geloven is iets blind vertrouwen zonder onderbouwing, anders benoem je het als een ‘feit’ en niet als ‘geloof’. Er is namelijk geen tastbaar bewijs dat Allah, God, Jehova of Zeus over ons waakt. Als dat duidelijk was geweest, had religie ook geen geloof geheten. Dat was het simpelweg een feit. Het woord geloof is op zich al een gaatje in het verhaal. Als een oud herschreven boek jouw enige bewijsstuk is, dan spreken de andere boeken van andere religiën dat ook weer tegen. Het klinkt simpelweg allemaal niet waterdicht.
“Een kosmos die doet. Zonder reden van opgaaf, zonder kwaad of goed in het spel”
Het gaat wat mij betreft om de tastbare feiten die we kunnen waarnemen. En wat wij kunnen waarnemen is dit kolossale immense universum. Deze gigantische kosmos die we kunnen meten, bekijken, aanraken, zien en verkennen. Een kosmos die doet. Zonder reden van opgaaf, zonder kwaad of goed in het spel. Het universum heeft geen gedachtegang, geen doel, geen eindmissie. Het stuurt ook beslist geen boodschappen naar schapenherders uit het Midden-Oosten.
Het universum zou je eigenlijk kunnen beschouwen als god, maar dan zonder de typische menselijke trekjes die wij er zo graag bij verzinnen. Het universum is god en god is het universum. Deze gedachte brengt een stuk meer logica in het spel en naar mijn idee een stuk poëtischer. En voor mij ook een stuk bevredigender dan de loshangende verhalen van de vele religiën.
“Het universum is god en god is het universum.”
Geen atheïst, maar in afwachting van
Wat ook opvallend is, is dat elke religieus persoon, naast het hebben van enkele goede normen en waarden, gekweld lijkt te zijn. Ze zijn constant in gevecht met hun emoties en gedachtegangen die vaak in conflict is met hun opgelegde religie. Zorgeloos is zeker geen kenmerk van een gelovig persoon. En aangezien ik opgevoed ben zonder religie en alsnog goede normen en waarden bezit, lijkt religie om dat aspect onnodig. Je kroost opvoeden met liefde, goede levenslessen en de juiste informatie verschaffen lijkt mij eerder een taak voor de ouders dan een eeuwenoud boekwerk dat al heel veel keren is herschreven.
Ik ben geen atheïst. Laat dat duidelijk zijn. En ook niet zozeer een agnost, alhoewel het vast zo lijkt als lezer. Ik wacht namelijk met smart af op het moment dat er überhaupt iets paranormaals zal gebeuren. Of dat een god de wereld toespreekt in welke vorm dan maar ook. Een liefdevolle daad uitgevoerd door een daadwerkelijke liefdevolle god zou fantastisch zijn!
Mijn bevindingen dusver, is dat er geen typerende god bestaat zoals wordt omgeschreven in de religiën, maar een kosmos die leeft en doet, zonder enige intentie van goed of kwaad.
Moderne tijden
Afijn, wellicht ben ik maar een simpele Hollandse gozer die het licht nog niet heeft gezien. Maar welk licht is het dan? Scientology lijkt me in ieder geval lariekoek. Of moet ik me toch maar eens verdiepen in de Rastafari beweging? Die lui lijken in ieder geval een stuk relaxter in de omgang…
Mijn conclusie is dusver dat geen enkele religie waterdicht is, dat de kosmos wel tastbaar is en dat we ons niet door oude boeken de les moeten laten lezen in deze moderne tijden. In deze tijden kunnen we zonder halfgebakken verhalen, maar als een goddelijk figuur van zich wil laten horen, zal ik met een glimlach naar hem luisteren. Of haar. Of het. Kom maar op!
Wat vond je van dit artikel? Wat denk je van mijn bevindingen, mijn insteek? Maak ik een sterk punt of heb ik het licht nog niet gezien? Heb ik je doen twijfelen over je religie of heb ik je juist je ogen laten openen? Je kunt mij mailen met (fatsoenlijk) repliek, complimenten en klachten ► info@mnlkn.nl!
[dit artikel verscheen eerder op DailyBase.nl (3 december 2015)]
Bron: DailyBase.nl
